Linggo, Disyembre 14, 2025

Tának

TÁNAK

kaysarap gamitin / ng lumang Tagalog
lalo na't patungkol / sa pagsinta't irog
sa mapulang rosas, / may mga bubuyog
na lilipad-lipad, / rosas ay kinuyog

bago sa pandinig / ang salitang "tának"
batid ko'y katugmâ / nitong isdang "banak"
ang lumang salitâ / ay ikinagalak
niring aking pusong / dama'y pagkaantak

tának: kahuluga'y / napakadalisay
purong-puro, tunay, / kaysarap manilay
wagas na pagsinta / ang iniaalay
pinakamamahal, / pag-ibig na tunay

buti't ang makata'y / nakapagsaliksik
ng salitang luma't / bago lang sa isip
na sa kakathai'y / nais na isiksik
pagkat matulaing / kaysarap malirip

- gregoriovbituinjr.
12.14.2025

* tanak - mula sa Diksiyonaryong Adarna, p.902

O, Pag-ibig!

O, PAG-IBIG!

kaysarap basahin ng mga tulâ
nina Balagtas at Huseng Batutè
tagos sa dibdib ang kanilang kathâ
tulad ng pag-ibig na di mawarì

pananalita'y kayganda ng daloy
handang mamatay dahil sa pag-ibig
kaysarap dinggin, kaylupit ng latoy
tiyak sinta'y kukulungin sa bisig

inidolong makatang magigiting
tula'y higit sa panà ni Kupido
na sinta'y nanaising makasiping
at makasama sa búhay sa mundo

pagpupugay sa Florante at Laura
ni Balagtas, ang Sisne ng Panginay
kay Huseng Batutè, nagpupugay pa
kanyang Sa Dakong Silangan, mabuhay!

- gregoriovbituinjr.
12.14.2025

* litrato kuha sa terminal ng dyip biyaheng UP Campus - Philcoa

Kaypanglaw ng gubat sa lungsod

KAYPANGLAW NG GUBAT SA LUNGSOD

anong panglaw nitong gubat sa kalunsuran
araw-araw na lang iyan ang magigisnan
dahil ba kayraming kurakot sa lipunan?
dahil laksa ang buktot sa pamahalaan?

naluluha ako sa mga nangyayari
bansa'y mayaman, mamamayan ay pulubi
manggagawa'y kayod-kalabaw araw-gabi
habang kurakot sa bayan daw nagsisilbi

minamata nga ng matapobre ang pobre
sarili'y sinasalba ng trapong salbahe
sistema na'y binubulok, iyan ang siste
di na ganadong mapagana ang granahe

dahil sa ayuda trapo na'y iboboto
pera-pera na lang upang trapo'y manalo
kaya ngayon pa lamang ay isisigaw ko:
serbisyo sa tao, huwag gawing negosyo!

- gregoriovbituinjr.
12.14.2025

Bawal pumasok sa Marunong St.

BAWAL PUMASOK SA MARUNONG ST.

bawal pumasok sa Daang Marunong
sakaling baha, sana'y makalusong
sakaling bagyo, sana'y makasulong
sa problema, baka may makatulong

kung nasok roong luha'y bumabalong
ako'y kakain sa platong malukong
ulam ko'y galunggong sa kaning tutong
habang asam ko'y korap na'y makulong

walang kapilya, bisita o tuklong
na pupuntahan sa Daang Marunong
ang meron, lasing na bubulong-bulong
kayraming alam, madalas magtanong:

sa flood control bakit laksa'y nalulong?
paano mababatid ang himatong?
sa ibinulgar ng mga kontrakTONG?
may mga ulo na kayang gugulong?

buti pa ang asong umaalulong
nakakapasok sa Daang Marunong
sa kantong iyon lamang nakatuntong
pag nasok, ako kaya'y makukulong?

- gregoriovbituinjr.
12.14.2025

Tambúkaw at Tambulì

TAMBÚKAW AT TAMBULÌ

nais kong maging pamagat
ng aklat ng aking akdâ
ang salitang nabulatlat
na kayganda sa makatâ

ang "Tambúkaw at Tambulì"
mga gamit noong una
mga hudyat sa taguri
na kaysarap gamitin pa

isama sa mga kwento
anong banghay o salaysay
o nobelang gagawin ko
ay, dapat iyong manilay

marapat ko nang planuhin
nang maisakatuparan
ang pangarap na gagawin
plano'y dapat nang simulan

- gregoriovbituinjr.
12.14.2025

* litrato mula sa Diksiyonaryong Adarna, p.900

Sabado, Disyembre 13, 2025

Pagdalo sa talakayan hinggil sa dystopian fiction

PAGDALO SA TALAKAYAN HINGGIL SA DYSTOPIAN FICTION
Maikling sanaysay ni Gregorio V. Bituin Jr.

Lumahok ako kanina sa forum na Writing Dystopian Fiction, sa booth ng Adarna House sa Gateway Mall sa Cubao, na ang tagapagsalita ay si Ginoong Chuckberry Pascual. 

Ilan sa aking mga nakuhang punto o natutunan: 
1. Ang Dystopian pala ay tulad sa Armaggedon.
2. Kabaligtaran iyon ng utopian, na ang Utopia ay magandang lugar, ayon sa akda ni Sir Thomas More. Ang dys ay Griyego sa masama o mahirap, at ang topos ay lugar. Dystopia - masamang lugar.
3. Tatlong halimbawa ang tinalakay niyang dystopian fiction, ang pelikulang Hunger Games, ang pelikulang DIvergence, at ang nobelang 1984 ni George Orwell.
4. Ang dystopian fiction ay inimbento ni John Stuart Mill noong 1898.
5.. Paano pag sa Pilipinas nangyari, o Pilipinas ang setting, lalo na;t dumaan tayo sa pandemya, bakuna, anong mga pananaw, bakit di pantay ang lipunan.
6. Ekspresyon ito ng takot at pag-asa pag nawasak ang mundo
7. Sa pagsusulat, mabuting magkaroon ng character profile. Edad, uring pinagmulan, kasarian, pamilya, kaibigan, kapaligiran.
8. Itsura ng mundo - araw-araw na pamumuhay, tubig, pagkain, damit, teknolohiya, kaligtasan mula sa panganib
8. Uri ng gobyerno - totalitarian, batas, kultura, pagbabago sa ugali o pananaw
9. Di nakikita - mga lihim, kasinungalingan, kadiliman at kasamaan, pagkabulok ng lipunan
10. Banghay - normal na dystopia, watda o silip sa hindi nakikita, detalyeng magbibigay ng bagong pananaw sa pangunahing tauhan, anong desisyon ng bida - lalaban o uurong?, new normal - ang mundo pagkatapos ng pagbabago
11. Paano pa rin mananatiling tao, na may dignidad
12. Personal journey ang pagsusulat, may maituturo hinggil sa istruktura ng pagsusulat ngunit hahanapin mismo ng manunulat ang sarili niyang estilo

Nagtaas ako ng kamay ng ilang beses sa open forum:
1. Tinukoy ko bilang halimbawa ang RA 12252 na magandang gawing dystopian fiction, dahil ginawa nang batas na pinauupahan na sa dayuhan ng 99 na taon ang lupa ng bansa
2. Anong kalagayan ng bayan? Binanggit kong naisip ko bilang dystopian fiction ang mga tinokhang, na bumangon at naging zombie upang maghiganti, na ayon sa tagapagsalita, ay magandang ideya
3. (Hindi ko na naitanong dahil ubos na ang oras?) Paano kung ang kasalukuyang gobyerno ay puno ng kurakot? Pag-iisipan ko kung paano ang dystopian fiction na aking isusulat.

Nang matapos ang talakayan ay book signing na ng kanyang libro sa mga dumalo roon at nakinig.

Natabig ng dagâ ang bote

NATABIG NG DAGÂ ANG BOTE

masasabi bang binasag
ng dagâ ang boteng iyon
o di sinadyang natabig
kaya bumagsak sa sahig

mula roon sa bintanà
ay nakita ko ang dagâ
mabilis na tumatakbo
nang marating ang lababo

binugaw ko, anong bilis
niyang tumakbo't umalis
ang boteng natabig naman
sa sahig agad bumagsak

boteng sa uhaw pamatid
ay natabig ng mabait
ano kayang pahiwatig
baka ingat ang pabatid

- gregoriovbituinjr.
12.13.2025